Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016

Ο εξαιρετικός κύριος Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης



 
Έχουμε εκφράσει με διάφορες αφορμές στο παρελθόν την εκτίμησή μας για την ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα, δηλαδή την καθηγητική νομενκλατούρα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων τής χώρας μας. Νοούμενη ως σύνολο, τη θεωρούμε το πιο ξεπουλημένο ίσως στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων επαγγελματικο-κοινωνικό στρώμα τής σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, χωρίς να εξαιρούμε ακόμα και εκείνους που στο γνωστικό πεδίο τους έχουν τουλάχιστον να επιδείξουν κάποια ποιότητα ή πρωτοτυπία σκέψης. Η ποιότητα ποιότητα, αλλά και η δουλική προσκόλληση στην κρατούσα, καπιταλιστική συνθήκη, συνοδευόμενη από κατανυκτικούς ύμνους προς την υπαρκτή «ευρωπαϊκή ιδέα» (διάβαζε: στη θεσμική πολιτική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή στην κατοχύρωση της κυριαρχίας τού ευρωπαϊκού ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου) μαζί με τις απαραίτητες υποκριτικές οιμωγές και κοπετούς για την ανάγκη «εξανθρωπισμού» τού καπιταλισμού, είναι επίσης δεδομένη.

Ευτυχώς, τα κοινωνικά σύνολα, εξεταζόμενα στο επίπεδο των μονάδων που τα αποτελούν, δεν είναι συμπαγή και ενιαία όπως συμβαίνει με τα μαθηματικά. Εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν. Μία τέτοια εξαίρεση είναι και ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης. Εξαίρεση για δύο λόγους. Ο πρώτος, ο βασικός, επειδή, αν και μέλος τής academia, δεν έχει ξεπουλήσει την αριστερή ψυχή του στον διάβολο. Και ο δεύτερος, που αξίζει ιδιαίτερη μνεία, επειδή, αν και ανήκει σε όσους έχουν σκύψει με θετικό ενδιαφέρον πάνω από το φαινόμενο τής πολλαπλότητας στην κοινωνική και πολιτική διεκδίκηση που έφεραν τα σύγχρονα κινήματα, δεν έχει ξεχάσει ότι το κίνημα των κινημάτων δεν μπορεί παρά να είναι αυτό που διεκδικεί να πάρει στα χέρια του τα μέσα τής αναπαραγωγής τής ζωής του, δηλαδή το εργατικό.

Κύριε καθηγητά, respect!

ЖΟЖΟЖΟЖΟЖ

 

Βασική αναφορά της φράσης «Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», που πρώτη φορά διατύπωσε η Ρόζα Λούξεμπουργκ στο δοκίμιό της «Η κρίση της Σοσιαλδημοκρατίας» [«Die Krise der Sozialdemokratie»] του 1915, ήταν κάτι που σύγχρονες εκδοχές του είναι οδυνηρά γνωστές σε όλες και όλους τους ευρωπαίους αριστερούς: η συνθηκολόγηση, η υποταγή στο κυρίαρχο σκεπτικό του «δεν υπάρχει εναλλακτική». Αν στα χρόνια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αυτό ήταν η υπερψήφιση των πολεμικών πιστώσεων με τίμημα την αδήριτη διολίσθηση στον επιθετικό εθνικισμό με τις εκατόμβες των θυμάτων, σήμερα είναι η έμπρακτη αποδοχή της αδιέξοδης λογικής συρρίκνωσης κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων προκειμένου, κάποια στιγμή, να επέλθουν «σταθεροποίηση», «νοικοκύρεμα» και «ανάπτυξη» (χωρίς βέβαια να ξεχνούμε και την «Ευρώπη φρούριο» της υπερ-FRONTEX). Αυτό ακούμε καθημερινά –μια ξαναζεσταμένη έκφανση του αλήστου μνήμης «success story»– κι αυτό θα γίνει σημαία της θεσμικής, κατ' όνομα «Αριστεράς» των ημερών μας, όταν οι αρνητικοί δείκτες «τσιμπήσουν» κατιτίς το θετικό, όπως πάντα γίνεται ύστερα από πολεμικές καταστροφές ή την υλοποίηση προγραμμάτων όπως αυτό που σήμερα εφαρμόζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που οι πρακτικές αυτές δεν είναι Αριστερά. Όπως και η Ρόζα Λούξεμπουργκ θα υποστήριζε, «το να κοροϊδευόμαστε γι' αυτό, να το καλύπτουμε, θα ήταν το πιο ανόητο, το πιο μοιραίο πράγμα» που θα μπορούσε να γίνει.

Προκύπτει, ως εκ τούτου (και εν πρώτοις), ένα ζήτημα σημασιολογικό: τι ακριβώς θα πει «Αριστερά»; Προσαρμοζόμενοι στις συγκυριακές επιταγές, μάθαμε να αποδεχόμαστε ως «αριστερό» ό,τι έτσι αυτοαποκαλείται. Τόσο όμως με όρους σοβαρής πολιτικής, όσο και με όρους σοβαρής πολιτικής επιστήμης, δεν είναι έτσι. Σε κείμενο του 1904 [«Unionism and Socialism»], ο αμερικανός σοσιαλιστής Eugene V. Debs όριζε ως Αριστερά ό,τι επεδίωκε «τον συλλογικό έλεγχο και τη δημοκρατική διαχείριση των μέσων παραγωγής», συνδυαστικά με την απάλειψη «προσόδων, τόκων και κέρδους»· ενώ οι κλασικοί πολιτικοί επιστήμονες Lipset και Rokkan (1967) εξηγούσαν πως η αριστερή διαιρετική τομή επήλθε ως απότοκο της πάλης εργασίας και κεφαλαίου. Εύλογα επεκτείνοντας, συνάγεται ότι, ενώ ο δεξιός θεωρεί πως η κοινωνική ανάπτυξη επέρχεται ως απόρροια της απορρύθμισης της ιδιωτικής επιχειρηματικής δράσης, αριστερός είναι όποιος θεωρεί πως η πρόοδος είναι συνυφασμένη με την κοινωνική ενδυνάμωση και τον εκδημοκρατισμό: με το να ελέγχουν οι κοινωνίες τους καρπούς του μόχθου τους και να συναποφασίζουν για τη βέλτιστη αξιοποίησή του (αντί, όπως γίνεται σήμερα, να προσδοκούν ιδιωτικές επενδύσεις σε εργασιακές συνθήκες γαλέρας).

Η σύγχρονη ευρωπαϊκή Αριστερά (και στη Ελλάδα έχουμε μια απ' αυτές στην κυβέρνηση) έχει, φευ, ξεχάσει –χωρίς να αποκλείεται και πλήρως να αγνοεί– τις αρχές αυτές. Διά μέσου των γραμμών λοιδορεί τις καταστατικές της παραδόσεις ως «ξεπερασμένες», μόνο για να τις επικαλεστεί σε έναν δεύτερο χρόνο ψευδεπίγραφα, ενοχικά, εν τέλει ανεπίγνωστα. Είναι μια εικόνα που θυμίζει αυτό που ο Μαρξ παρατηρούσε για τους «μικροαστούς επαναστάτες» στη «18η Μπρυμαίρ»: ότι βαφτίζουν την ήττα νίκη, αρνούμενοι να βγάλουν το παραμικρό συμπέρασμα, αναδυόμενοι «απ’ τις πιο ντροπιαστικές ήττες όσο αστιγμάτιστοι όσο ήταν και όταν αφελώς έμπαιναν [στις αντίστοιχες μάχες]...».

Μέσα σ' αυτό το απολύτως θλιβερό πλαίσιο ενσκήπτει και η θεματική «Ευρώπη» –ως συνώνυμο της καθημερινά και πιο αντιδραστικής ΕΕ: μιας απερίφραστης συμμαχίας της χρηματιστικοποιημένης Κυριαρχίας, που εποπτεύει την πλήρη αποκαθήλωση του Κράτους Πρόνοιας και τη σταδιακή θέσμιση του Κράτους εξαίρεσης και επιτήρησης, με αντάλλαγμα την εμπέδωση ενός φιλανθρωπικού αναχρονισμού νεο-βικτωριανού τύπου ως αντίδοτο για τα επερχόμενα κοινωνικά δράματα. Όπως όμως «Αριστερά» δεν σημαίνει η εξακολουθητική αντιποίηση αρχών και οραμάτων, έτσι και «Ευρώπη» δεν είναι αυτό το σαϊλοκικό σύμπλεγμα: «Ευρώπη» δεν είναι οι αξιωματούχοι της ΕΕ∙ Ευρώπη είναι, πριν και πάνω απ' όλα, οι λαοί που σε εκατοντάδες πόλεις βγήκαν στους δρόμους για να υποστηρίξουν την ελληνική ρήξη (που όμως δεν ήρθε)· είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες και τα εκατομμύρια που επίμονα ζητούν λόγο για το πού ακριβώς κατευθύνεται ο πλούτος που παράγουν –αυτό ακριβώς που συνέχει και συγκροτεί τους απανταχού της γης αριστερούς.

Προϋπόθεση ύπαρξης για τη σύγχρονη Αριστερά είναι η ανάδειξη αυτών ακριβώς των αρχών: της διαχείρισης και του δημοκρατικού ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας συνδυαστικά με την επέκταση των δικαιωμάτων, εθνικά και διεθνώς –αποτελεί πλέον απτό βίωμα ότι μόνο έτσι θα μπορέσει να διαδραματίσει ρόλο στα καταιγιστικά τεκταινόμενα της εποχής. Σε πείσμα των πολιτικά άνοων (ή και γραφειοκρατικά ιδιοτελών), οι ζυμώσεις προς την κατεύθυνση αυτή –στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και διεθνώς– καλά κρατούν.
 
 

8 σχόλια:

πικαπα είπε...

Respect.

πικάπα είπε...

Ελπίζοντας να παρακινήσω προωθητικά, σπαταλώντας και πάλι πολύτιμη άδεια ή αναδουλειά, θα ξαναφλυαρήσω:

Ο Σοσιαλισμός έχει νόημα ως στάδιο προς την Κομμουνιστική ουτοπία. Η προωθητική τάξη αυτού του οράματος, το προλεταριάτο, αδυνατεί να συγκροτηθεί αφ εαυτής με ¨φυσικό¨ τρόπο και να αναδείξει τους δικούς του πολιτικούς και διανοούμενους. Διάφοροι, προφήτες, παραπαίδια του, παλαιο-και-νεο μικροαστοί, ή ακόμη κάποτε και μεγαλοαστοί, αναλαμβάνουμε να ανα-κινήσουμε αυτή την υπόθεση. Μας κινεί η “λογική” και μαζί το συναίσθημα και η ¨ηθική”, που όλα πηγάζουν από το ανθρωπιστικό αξίωμα (τέως φιλελεύθερη ουτοπία, της οποίας η φυσιο-λογική και συναισθηματική υπέρβαση είναι ο σοσιαλισμός). Επιπρόσθετα, ο σοσιαλισμός φαντάζει στα μάτια όσων έξυπνων και καλλιεργημένων δεν είναι αχόρταγοι, ως η μόνη σχετικά πολιτισμένη ρύθμιση αποφυγής της βαρβαρότητας που εξελίσσεται. (βλ. Αινστάιν, γιατί σοσιαλισμός).

Κάποιοι (ενδεικτικά ανταρσύοι) θεωρούν ότι υπάρχει το νέο-περισσότερο-μορφωμένο-από-ποτέ προλεταριάτο, έτοιμο να ανάψει τις μηχανές του, στην ουσία εννοούν όμως τους εαυτούς τους, που απλώς είναι μια ειδική, ασταθής, σχετικά προλεταριοποιημένη κατάσταση μιας μορφωμένης μερίδας, μερίδας με διαχρονική αναπηρία στην επικοινωνία με το κατ ουσίαν προλεταριάτο.

Κάποιοι (ενδεικτικά Κκε) θεωρούν ότι μορφώνουν επαγγελματικά τέκνα του προλεταριάτου για να αναλάβουν να συγκροτήσουν την τάξη, στην ουσία όμως απλώς είναι μια ειδική και άκαμπτη μερίδα (μικροαστών και προλετάριων) που η μονιμότητα και αναπαραγωγή της υποτιθέμενης πρωτοπορίας τους αναπτύσσει περισσότερο δουλείες και αναπηρίες, παρά επικοινωνία με το κατ ουσίαν προλεταριάτο.

Κάποιοι άλλοι (ενδεικτικά Λαετζήδες), βρίσκονται κάπου ανάμεσα στα παραπάνω και ανάμεσα στον υποτιθέμενο εργαλειακό (μεταβατικό) ρεφορμισμό, στην ουσία όμως και αντί άλλων λόγων, είναι καλύτερα κανείς να κοιτάξει την πρωτοχρονιάτική εικόνα της κινούσας ιστοσελίδας τους, όπου κάτω από τα κάλλαντα στον επικεφαλής, “υπάρχει λύση” και η λύση είναι αυτή της ΛΑΕ που αποτυπώνεται σε αφίσα, με την φωτό του ¨επικεφαλής”, με άσπρο μούσι και μαύρα μαλλιά. Αλλά ποια λύση μα ποια λύση, και ψάξε να τη βρεις.

Κάποιοι άλλοι, περιφερόμαστε γύρω από τα ίδια και τα αυτά, σχολιάζοντας, καλοί και τίμιοι και εμείς, και τους δείχνουμε και την καμπούρα τους, και προφανώς πάντα θα υπάρχουμε, όσο δεν υπάρχει στο χώρο συνοχή σοβαρότητας.

Τη λύση στο κεντρικό θέμα των σχέσεων της παραγωγής και διανομής, τη γυροφέρνουμε όλοι στα μυαλά μας, αλλά δεν έχουμε βρει ποιος θα κρεμάσει την κουδούνα στην ουρά. Κάποιοι, επειδή ακριβώς βρίσκουν βαριά την κουδούνα, παίζουν με τα δικαιώματα ως κυρίως γεύμα, όταν όμως και εκεί τα πράγματα σοβαρεύουν με δύσκολα ερωτήματα, κάνουν ξανά το γερμανό. Τα γερμανικά κράνη του πολέμου των άστρων, άλλοτε μαύρα και άλλοτε άσπρα, αντεπιτίθενται. Και κάποιοι τα περιμένουν από τους τζεντάι - προτιμότερο βλέπετε το ψεύτικο το παραμύθι. Αλλά ένα τίμιο και σοβαρό παραμύθι που να μπορεί να μπει στα μυαλά των πολλών ανθρώπων, δεν μπορούμε να στρωθούμε κάτω να το γράψουμε. Ευτυχές λοιπόν το 2016.

Ανώνυμος είπε...

Πικαπα, βαλε και εναν αλλο παραγοντα. Η πρωτοπορια δεν μπορει να επηρρεασει την κρισιμη μαζα των προλεταριων οπως τους αποκαλεις διοτι οι προλεταριοι ειναι ενα μικρο τμημα της κοινωνικης στρωματωσης, και αυτοι που ειναι προλεταριοι, εκμεταλλευονται πολαπλες (πραγματικες ή και φαντασιακες ) διεξοδους απο την κατασταση τους. Αυτα τα δεδομενα δεν τα ειχανε οι κλασικοι).
(Θεωρητικα αυτο σημαινει οτι η οξυνση των αντιφασεων που λεγανε οι κλασσικοι, δεν συμβαινει πλεον σε επιπεδο ευρωπης αλλα παγκοσμια. Ο ιμπεριαλισμος, ενω σαπιζει (ιδεολογικα, αξιακα) παραλληλα, εξαγει τις αντιφασεις εκτος κεντρου. Χοντρικα στη δυση εχουμε την κοινωνια των δυο τριτων, ενω στην περιφερεια το κλασμα μικραινει οσο παμε πιο νοτια και πιο ανατολικα. Συνεπως αν ψαχνεις την λυση της βασικης αντιθεσης, πρεπει να πας Ν.Α.Ασια , κεντρικη αφρικη, κεντρικη αμερικη (εχει ξαναγινει).

Αν θες να δουλεψεις με τα υλικα που υπαρχουν στο εσωτερικο, πρεπει να λαβεις υποψη τα θελω των 'μεσαιων ταξεων' ειτε το θες ειτε οχι, αλλοιως δεν γινεται να λεγεσαι αριστερος. Η Ανταρσια εχει πιασει ενα μερος της αληθειας.

Οταν δεν υπαρχει κινημα (με την μαρξικη εννοια), δεν μπορεις να το εφευρεις. Πρεπει να προβληματιστεις γιατι δεν πετυχαινεις να απευθυνθεις στην εργατικη ταξη. Φταιει η απευθυνση, ο τροπος? το περιεχομενο? μηπως φταιει κυριως η μεταλλαξη της εργατικης ταξης? Για να το πω προβοκατορικα, φταιει το κρατος προνοιας, ο ρεφορμισμος, η μακροχρονια ειρηνη που απολαμβανει η ελλαδα και η ευρωπη?

ο Οργουελ είπε...

ΗΜΑΡΤΟΝ Λεφτ ο Οργουελ ειμαι.

LeftG700 είπε...

Θα σε τσακίσω! :-)

πικάπα είπε...

Μα (τον) Όργουελ, πάντα τα ζητήματα ήταν οικουμενικά με βάση τον προσβάσιμο κόσμο, αλλά: Ποτέ και πουθενά στο χωροχρόνο έπαιξε και κέρδισε μόνη της καθαρή η βασική αντίθεση. Επιπλέον, αζποδείχθηκε το αναμενόμενο, ότι δηλαδή η βασική δεν επιλύεται ούτε όταν η ονομαστική κυριότητα είναι κατ όνομα της κοινωνίας.
Είναι καλύτερα νομίζω να λέμε πως η Βασική κυλίεται ευνοϊκά ή δυσμενέστερα, πάνω στον άξονα της Συγκυρίας και της Κυρίαρχης αντίθεσης.
Υπάρχει η θεωρία ότι η επίκληση και χρήση της κυρίαρχης αντίθεσης, κλειδώνει είτε στον ρεφορμισμό, είτε στον εθνισμό και βάζει τους λαούς σε πόλεμο.
Υπάρχει όμως και η πράξη ότι η επίκληση και χρήση καθαρής της βασικής αντίθεσης, επισύρει αναπόφευκτα και διεθνή/εθνικό και εμφύλιο πόλεμο. Όχι επειδή τον θέλει η αριστερά, αλλά επειδή τον κάνει η δεξιά.
Τι είναι άραγε προτιμότερο;

Ο οργουελ είπε...

youtube.com/watch?v=tnSjsebCF-4

RESPECT (15΄-)

Ο οργουελ είπε...

H παλη των ταξεων, οδηγησε στο ρεφορμισμο, το κρατος προνοιας και την μακρυα περιοδο ειρηνης (ολα αυτα τωρα τελειωνουν, αργα η γρηγορα). Αυτο ηταν το αποτελεσμα του συμβιβασμου αναμμεσα στις ταξεις. Καποιοι αυτο το θεωρητικοποιησαν (αυτο ειναι ρεφορμισμος και δεν ξεφυγαν απο κει ουτε το μπρεσνιεφικο κκε, ουτε οι ευρωκομμουνιστες της αδυνατης επαναστασης- σε αυτο ταυτιστηκαν)

Δεν καταλαβαινω (και ζητω συγνωμη που εχω θεωρητικες ελλειψεις) που αναφερεσαι οταν λες 'Υπάρχει η θεωρία ότι η επίκληση και χρήση της κυρίαρχης αντίθεσης, κλειδώνει είτε στον ρεφορμισμό, είτε στον εθνισμό και βάζει τους λαούς σε πόλεμο..' Αυτο δεν ειναι θεωρια, ειναι η πραγματικοτητα απο το 1926 με την σταδιακη μετατροπη της εσσδ σε εθνολαικιστικο καθεστως, την μαοικη επανασταση, και τις μετεξελιξεις του Βιετναμ και της Κουβας σε εθνο-κρατικα μορφωματα.

`Δεν μπορω να συμφωνησω οτι η κυριαρχη αντιφαση της συγκυριας ειναι συνυφασμενη με την αλλαγη νομισματος και την εξοδο απο την εε. Με την ιδια λογικη σου, θα μπορουσα να αντιτεινω οτι η ελλαδα δεν αποτελει κρισιμη μαζα στη συγκυρια και εφοσον πιθανη εξελιξη εχει να κανει με την περιοχη που ξεκινα απο το 'μαλακο υπογαστριο' της Ρωσιας και φτανει στο Ιραν, η κυριαρχη αντιφαση θα εκφραστει οπως το 1917 (ειρηνη και ψωμι) και θα ζησουμε για να το δουμε!! Και για αυτο πρεπει να προετοιμαζομαστε.